Mô hình tăng trưởng kinh tế Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế, chưa bền vững

Đây là một trong những nội dung được đưa ra tại Báo cáo số 3163/BC-BKHĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

 

 

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, mục tiêu, đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế, các Nghị quyết và các văn bản có liên quan của Đảng, Quốc hội và Chính phủ đã xác định 64 chỉ tiêu định tính và định lượng. Đánh giá chung, đến nay, có 28,13% mục tiêu dự kiến hoàn thành, 40,63% mục tiêu có khả năng hoàn thành và 31,25% mục tiêu cần các giải pháp thúc đẩy để hoàn thành.

 

Cũng theo đánh giá của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, mô hình tăng trưởng có sự chuyển biến theo hướng tích cực, góp phần thực hiện mục tiêu kép là vừa giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, vừa thúc đẩy tăng trưởng GDP, tạo thêm dư địa để thực hiện tốt hơn các nhiệm vụ bảo đảm an sinh xã hội, tạo việc làm, nâng cao thu nhập và đời sống của Nhân dân, giải quyết những vấn đề bức xúc, củng cố quốc phòng, ổn định trật tự, an toàn xã hội. Chất lượng tăng trưởng kinh tế đã được cải thiện. Năng suất lao động tăng đều qua các năm, tăng trưởng kinh tế dịch chuyển sang chiều sâu, thể hiện ở mức đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) ngày một lớn và hiệu quả đầu tư thể hiện qua chỉ số ICOR được cải thiện.

 

Đồng thời, cơ cấu kinh tế dịch chuyển theo hướng tăng tỷ trọng của công nghiệp chế biến, chế tạo và giảm tỷ trọng của khai khoáng. Vai trò của khu vực tư nhân gia tăng, thể hiện qua tỷ trọng của khu vực này trong GDP cũng như đầu tư phát triển toàn xã hội. Hệ số tiêu hao năng lượng được cải thiện đáng kể, năng lượng sạch, năng lượng tái tạo được chú trọng phát triển.

 

Cùng với đó, tiềm lực tăng trưởng kinh tế được củng cố và khả năng chống chọi với các cú sốc bên ngoài được cải thiện, lạm phát được kiểm soát, tỷ lệ nợ công và áp lực trả nợ hằng năm giảm, khu vực kinh tế tư nhân phát triển nhanh, lòng tin thị trường được tăng cường. Qua đó, tạo tiền đề để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh hơn, cải thiện khả năng chống chịu và ứng phó của nền kinh tế với các cú sốc bên ngoài. Nền kinh tế đứng vững trước cú sốc phá giá mạnh của đồng nhân dân tệ và biến động thị trường tài chính thế giới trong thời gian qua…

 

 

Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho biết, kết quả thực hiện đổi mới mô hình tăng trưởng vẫn còn nhiều hạn chế, chưa bền vững. Điều đó thể hiện, mô hình tăng trưởng chưa thay đổi bền vững, cấu trúc của nền kinh tế vẫn không thay đổi đáng kể, vẫn dựa vào hai lực lượng chính là kinh tế hộ gia đình (chiếm hơn 33% GDP) và doanh nghiệp nhà nước (32% GDP).

 

Các ngành sản xuất của Việt Nam vẫn nằm ở dưới chuỗi giá trị và chưa có dấu hiệu được cải tiến. Đầu tư chủ yếu được tài trợ không bền vững qua tín dụng ngân hàng, dẫn tới tỷ lệ tín dụng GDP tăng quá nhanh và rủi ro. Nền kinh tế có nguy cơ rơi vào tụt hậu trong bối cảnh Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

 

Đồng thời, mức độ phụ thuộc vào khu vực kinh tế nước ngoài có xu hướng tăng. Nền kinh tế có độ mở cửa cao và không bền vững trong dài hạn, đo bằng tỷ lệ xuất nhập khẩu trên GDP, vốn đầu tư khu vực FDI năm 2018 chiếm 23,4% tổng vốn đầu tư xã hội và khoảng 71-72% kim ngạch xuất khẩu.

 

Để giải quyết những hạn chế này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra 9 nhóm nhiệm vụ, giải pháp để tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế trong 10 năm tới.

 

Thứ nhất, cần nghiên cứu sớm ban hành chính sách cắt giảm hợp lý và mạnh mẽ các loại thuế, phí đối với doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, thuế thu nhập cá nhân đối với lao động chất lượng cao.

 

Thứ 2, xây dựng thị trường cạnh tranh hiệu quả dựa trên hai trụ cột: cải cách thể chế về bảo vệ quyền tài sản và phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn trên cơ sở tạo điều kiện, hỗ trợ phát triển mạnh khu vực tư nhân trong nước.

 

Thứ 3, rà soát và cắt giảm mạnh cơ chế phân bổ xin cho khép kín đối với các nguồn lực do Nhà nước kiểm soát. Đặc biệt, cần sớm cải cách cơ bản luật pháp về quản lý đất đai để phát triển mạnh thị trường quyền sử dụng đất.

 

Thứ 4, xây dựng chính sách phát triển và xác định mục tiêu rõ ràng về tăng năng suất và hiệu quả của các ngành công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ.

 

Thứ 5, hoàn thiện thể chế quản lý đầu tư công, bảo đảm hiệu quả và phù hợp với thông lệ quốc tế, ưu tiên đổi mới cách thức thẩm định, đánh giá và lựa chọn dự án đầu tư.

 

Thứ 6, đẩy mạnh cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, tăng cường chiều sâu và tốc độ cổ phần hóa, nâng cao thực chất trình độ quản trị, tăng cường tính công khai, minh bạch trong quản lý doanh nghiệp nhà nước.

 

Thứ 7, đẩy mạnh cơ cấu lại các tổ chức tín dụng, xử lý nợ xấu, xây dựng thị trường vốn nhằm bảo đảm hiệu quả trung gian tài chính, cân bằng giữa phát triển thị trường tiền tệ và thị trường vốn.

 

Thứ 8, tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại ngân sách nhà nước. Kiên quyết chỉ đạo thực hiện để đạt mục tiêu đã xác định “chi tiêu thường xuyên dưới 64% tổng chi ngân sách”.

 

Thứ 9, đề xuất và thực hiện các giải pháp đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế trong bối cảnh Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

 

Theo VnMedia