Mỗi năm lĩnh vực năng lượng cần nguồn vốn lên đến 8 tỷ USD
Theo ông Franz Gerner – Điều phối viên nhóm Chuyên gia năng lượng, Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam cho biết, trong suốt vài thập kỷ qua, tiếp cận điện năng đã tăng từ mức 50% vào năm 1996 lên 99,6% vào năm 2018. Lĩnh vực năng lượng đã giảm được tổn thất trong khâu truyền tải và phân phối cũng như tổn thất thương mại với tỷ lệ thu hồi là 99,8% với sự tham gia đáng kể của khu vực tư nhân vào khâu phát điện.
“Trong số các quốc gia đang phát triển, Việt Nam là một trong những nước có thị trường năng lượng phát triển thành công nhất trên thế giới”, ông Franz Gerner chia sẻ.
Cũng theo ông Franz Gerner, Việt Nam đang tiếp tục trên con đường phát triển, mỗi năm lĩnh vực năng lượng cần nguồn vốn lên đến 8 tỷ USD để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng điện năng. Ngoài ra, sự phụ thuộc ngày càng tăng vào nhiệt điện than để đáp ứng nhu cầu điện trong tương lai lại có tác động lớn đến môi trường, xã hội và kinh tế.
Do đó, Ngân hàng Thế giới đang giúp Chính phủ Việt Nam tăng cường tiếp cận điện thông qua việc thúc đẩy sự tham gia của khu vực tư nhân và các nguồn tài chính cũng như thay đổi thói quen dùng nhiệt điện sang những nguồn năng lượng khác như khí thiên nhiên, các nguồn năng lượng tái tạo.
Liên quan đến hỗ trợ tài chính bền vững cho EVN, ông Franz Gerner cho biết, mô hình tài chính truyền thống của Việt Nam cho cơ sở hạ tầng năng lượng chủ yếu dựa vào đầu tư công do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và các công ty con thực hiện dưới sự bảo lãnh của Chính phủ, với sự tham gia của khu vực tư nhân trong nước và quốc tế trong sản xuất điện. Do tài chính hạn chế, cùng việc Việt Nam tốt nghiệp IDA từ năm 2017, điều này khiến cho Việt Nam giảm dần khả năng tiếp cận các khoản vay có mức ưu đãi cao, mà cần huy động các nguồn tài chính khác cho ngành năng lượng.
Ngoài việc thúc đẩy hơn nữa sự tham gia của khu vực tư nhân, một cam kết quan trọng là hỗ trợ EVN tiếp cận tài chính thương mại mà không cần sự hỗ trợ của chính phủ.
Cũng theo Điều phối viên nhóm Chuyên gia năng lượng, Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam, giờ đây, Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) và Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) đã có vị trí tốt hơn đảm bảo cho sự ổn định tài chính trong dài hạn và thực hiện nhiệm vụ của mình là đảm bảo truyền tải điện an toàn, ổn định, không bị gián đoạn để phục vụ cho nhu cầu của người dân và các doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu đầu tư kinh doanh hàng năm.
Ông Franz Gerner – Điều phối viên nhóm Chuyên gia năng lượng, Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam
Ông Franz Gerner – Điều phối viên nhóm Chuyên gia năng lượng, Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam
Hiện tại các công ty con khác của EVN, bao gồm 5 công ty phân phối điện, cũng được Ngân hàng Thế giới hỗ trợ kế hoạch xếp hạng tín dụng tương tự. “Khi Việt Nam tìm cách vận hành thị trường điện bán buôn cạnh tranh vào năm 2021, việc có được những xếp hạng tín dụng tích cực sẽ là chìa khóa cho các công ty phân phối điện này”, ông Franz Gerner cho hay.
Thị trường điện bán buôn sẽ hoạt động đầy đủ vào năm 2021
Trả lời câu hỏi của PV về thị trường bán buôn điện cạnh tranh đã được triển khai, ông Franz Gerner cho rằng, thị trường điện bán buôn sẽ hoạt động đầy đủ vào năm 2021, nơi những khách hàng lớn (chẳng hạn các khách hàng công nghiệp lớn cũng như 5 Tổng công ty Điện lực) có thể ký hợp đồng trực tiếp với các đơn vị phát điện của nhà nước và tư nhân để đáp ứng nhu cầu năng lượng của họ.
Sau đó, Chính phủ có kế hoạch giới thiệu thị trường bán lẻ điện cạnh tranh từ năm 2023, nơi tất cả các nguồn phát điện và các công ty phân phối sẽ cạnh tranh để cung cấp cho các khách hàng công nghiệp, thương mại và hộ gia đình.
Cũng theo ông Franz Gerner, mặc dù việc mở rộng cạnh tranh cho tất cả các nhóm khách hàng có thể có lợi, nhưng thời điểm đưa ra thị trường bán lẻ cạnh tranh là rất quan trọng.
Ngân hàng Thế giới khuyến nghị Chính phủ nên xem xét kinh nghiệm quốc tế về chi phí và lợi ích của việc vận hành thị trường bán lẻ cạnh tranh cũng như thời điểm vận hành nó. “Kinh nghiệm từ các nước Mỹ Latinh cho thấy, hầu hết các quốc gia đã ngừng thị trường bán lẻ cạnh tranh khi nhu cầu điện tiếp tục tăng nhanh và các khoản đầu tư mới vào phát điện, lưới điện không đến do sự bất định của việc vận hành thị trường bán lẻ cạnh tranh”, ông Franz Gerner nói.
Theo VnMedia