Chiều 12/6/2019, Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Báo Đại biểu Nhân dân tổ chức Hội thảo Tham vấn ý kiến Đại biểu Quốc hội về một số định hướng lớn cần sửa đổi, bổ sung trong dự án Luật Bảo vệ Môi trường và Luật Đất đai. Những định hướng sửa đổi, bổ sung của Luật Đất đai được chia thành 7 nhóm nội dung lớn và một số nội dung khác. Trong đó sửa đổi, bổ sung một số quy định cụ thể liên quan đến các dự án BT rất được dư luận quan tâm thời gian qua.
Như VnMedia đã có nhiều bài viết về tình trạng thực hiện giao đất cho các dự án theo hình thức xây dựng – chuyển giao (BT) bằng cách đổi đất lấy hạ tầng không thông qua đấu giá (mà có chuyên gia gọi là mang con gà đổi lấy quả trứng, trong đó nhà nước mất… gà, còn doanh nghiệp chỉ bỏ ra quả trứng). Đây là hình thức giao đất thiếu minh bạch, dễ bị lợi dụng, dễ gây thất thoát lớn cho tài sản của nhà nước.
Do vậy, để khắc phục những vấn đề nói trên, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định của Luật đất đai theo hướng: giao đất, cho thuê đất theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp sử dụng đất để để tạo vốn xây dựng kết cấu hạ tầng; dự án phát triển nhà ở thương mại; dự án thương mại, dịch vụ; giao đất ở đô thị và nông thôn cho hộ gia đình, cá nhân; các trường hợp sử dụng đất vào mục đích sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp thực hiện cho thuê không thông qua đấu giá.
Luật mới dự kiến sẽ quy định cụ thể chức năng và hoạt động của Tổ chức phát triển quỹ đất và cơ chế huy động vốn cho tổ chức này để đẩy mạnh việc tạo quỹ đất, tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất để thu địa tô chênh lệch khi chuyển mục đích sử dụng vào ngân sách nhà nước.
Đồng thời bổ sung quy định cụ thể về việc sử dụng đất để thực hiện dự án xây dựng – chuyển giao theo hướng, hàng năm, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm lập và trình Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua danh mục các dự án cần đầu tư theo hình thức BT và quỹ đất để đấu giá tạo nguồn vốn thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện dự án BT; quỹ đất để tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng được tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, tiền thu được từ việc đấu giá quyền sử dụng đất được nộp vào ngân sách và được xác định thành một mục trong ngân sách để thực hiện chi trả cho các công trình, dự án đầu tư theo hình thức BT.
Đối với các dự án BT thực hiện tại địa bàn kinh tế – xã hội khó khăn, địa bàn kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn thì hàng năm, UBND cấp tỉnh trình Thủ tướng Chính phủ cho phép dùng quỹ đất để thanh toán cho nhà đầu tư. Nhà nước thực hiện việc điều tiết giá trị tăng thêm từ đất do kết quả đầu tư dự án BT đối với quỹ đất sử dụng để thanh toán cho nhà đầu tư tại thời điểm hoàn thành dự án BT.
Thẩm định chặt chẽ nhu cầu sử dụng đất trước khi giao đất, cho thuê đất
Về định hướng sửa đổi, bổ sung các quy định về giao đất, cho thuê đất, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất theo hướng phải thẩm định, kiểm soát chặt chẽ nhu cầu sử dụng đất trước khi giao đất, cho thuê đất đối với các dự án đầu tư, nhất là các dự án lớn do Quốc hội quyết định, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư; các dự án có quy mô sử dụng đất lớn.
Đối với trường hợp sử dụng đất tại các khu vực quan trọng, chiến lược về quốc phòng, an ninh như đảo, biên giới, ven biển; sử dụng đất để xây dựng công trình sự nghiệp công; doanh nghiệp quốc phòng, an ninh sử dụng đất quốc phòng, an ninh vào mục đích kinh tế;… thì áp dụng hình thức Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm để nuôi dưỡng nguồn thu và để thuận lợi trong việc xử lý đất đai, tài sản gắn liền với đất khi bị chấm dứt hoạt động đầu tư, theo tinh thần chỉ đạo của Trung ương.
Luật mới dự kiến sẽ quy định đối với dự án sử dụng đất tại khu vực quan trọng, chiến lược về quốc phòng, an ninh thì phải có sự chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ trước khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất;
Quy định cơ quan có thẩm quyền giao, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất và người đứng đầu phải chịu trách nhiệm đối với Nhà nước trong trường hợp để xảy ra vi phạm không đưa đất vào sử dụng, chậm đưa đất vào sử dụng.
Dự án Luật Đất đai sửa đổi dự kiến được Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến vào kỳ họp tháng 5/2020, xem xét thông qua vào kỳ họp tháng 10/2020.
Theo VnMedia