Nhiều xu hướng mới chi phối thị trường tiêu dùng
Ngành hàng tiêu dùng nhanh (Fast Moving Consumer Goods- FMCG) là ngành quan trọng của nền kinh tế, đóng vai trò thiết yếu trong đời sống hàng ngày của người dân. Đây là ngành chịu ảnh hưởng trực tiếp từ thay đổi thói quen tiêu dùng, công nghệ phân phối và áp lực cạnh tranh ngày càng cao từ cả thị trường nội địa lẫn quốc tế.
Tại hội thảo chuyên đề với chủ đề: “Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp hàng tiêu dùng nhanh và thực phẩm trong bối cảnh chuyển đổi số và thương mại đa kênh” do Báo Công Thương tổ chức ngày 25/6/2025, ông Nguyễn Tiến Cường- Phó Tổng Biên tập Báo Công Thương nhấn mạnh, ngành hàng tiêu dùng nhanh và thực phẩm không chỉ là trụ cột của nền kinh tế mà còn phản ánh trực tiếp chất lượng sống của người dân. Trong bối cảnh nền kinh tế số và xu hướng thương mại đa kênh đang tái định hình chuỗi giá trị toàn cầu, việc nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp trong lĩnh vực này là yêu cầu cấp thiết, mang tính sống còn”.
Ông Nguyễn Tiến Cường – Phó Tổng Biên tập Báo Công Thương phát biểu tại sự kiện.
Cùng với đó, xu hướng tiêu dùng “xanh – sạch – lành mạnh” và đòi hỏi về nguồn gốc xuất xứ, chất lượng sản phẩm đang trở thành tiêu chí then chốt trong quyết định mua hàng. Đây là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp FMCG Việt Nam khi biết tận dụng nguồn nguyên liệu trong nước, đầu tư vào sản phẩm thân thiện với môi trường, bao bì tái chế, quy trình sản xuất bền vững, đáp ứng tiêu chuẩn ESG (môi trường – xã hội – quản trị doanh nghiệp).
Ông Nguyễn Tiến Cường cũng chỉ rõ các xu hướng lớn đang chi phối thị trường tiêu dùng hiện nay như sự chuyển dịch mạnh sang tiêu dùng “xanh – sạch – lành mạnh”, yêu cầu cao về xuất xứ, chất lượng sản phẩm, đặc biệt là sự bùng nổ của thương mại điện tử. Năm 2024, quy mô thị trường thương mại điện tử Việt Nam đạt trên 25 tỷ USD, tăng 20% so với năm trước, chiếm khoảng 9% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước.
Đặc biệt, sự phát triển mạnh mẽ của thương mại số, các nền tảng bán hàng trực tuyến, công nghệ AI, dữ liệu lớn (Big Data), công nghệ blockchain… đang thay đổi căn bản cách thức sản xuất, phân phối và tiếp cận người tiêu dùng.
Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội cũng tồn tại không ít thách thức. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ còn lúng túng trong việc tiếp cận công nghệ mới, quản trị đổi mới sáng tạo, đầu tư chuyển đổi số hay xây dựng hệ thống phân phối hiện đại.
Trong bối cảnh đó, việc nâng cao năng lực cạnh tranh không chỉ là yêu cầu sống còn mà là nền tảng để doanh nghiệp hàng tiêu dùng nhanh và thực phẩm Việt Nam vươn lên mạnh mẽ, từng bước làm chủ thị trường nội địa và thâm nhập thị trường quốc tế một cách bền vững.
Tạo cú huých phát triển ngành hàng tiêu dùng nhanh và thực phẩm
Thực tế hiện nay, 73% người tiêu dùng đô thị tìm kiếm thông tin online trước khi mua sắm hàng hóa. Internet và các nền tảng số đã trở thành nguồn tham khảo quan trọng để người tiêu dùng so sánh giá cả, đánh giá chất lượng sản phẩm. Cùng với đó, lượng người mua bán qua kênh thương mại điện tử ngày càng tăng do tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại. Năm 2024, thương mại điện tử tăng trên 22%. Dự kiến, TMĐT sẽ chiếm 10% tổng mức bán lẻ năm 2025.
Với ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG), đây là ngành hàng đóng vai trò then chốt trong đời sống kinh tế – xã hội khi cung cấp các sản phẩm thiết yếu như thực phẩm, đồ uống, vệ sinh cá nhân với tốc độ quay vòng cao, phản ánh nhanh nhạy xu hướng tiêu dùng.
Chia sẻ về chính sách phát triển thương mại nội địa ngành hàng thực phẩm – tiêu dùng nhanh trong bối cảnh chuyển đổi số và thương mại đa kênh, bà Trần Diệu Hương – Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, giai đoạn 2021–2024, tổng mức bán lẻ ngành FMCG tăng trung bình 10%/năm. Cùng với đó, thị trường chuyển dịch mạnh theo hướng tiêu dùng xanh, sạch, lành mạnh, chú trọng nguồn gốc và quy trình sản xuất.
“Tuy nhiên, doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn gặp khó khăn về vốn, công nghệ, nhân lực số. Chính sách hỗ trợ được triển khai đồng bộ như đầu tư hạ tầng logistics, hỗ trợ tín dụng, thuế, đào tạo nhân lực, hoàn thiện pháp lý cho mô hình O2O, livestream… nhằm xây dựng ngành FMCG thành động lực tăng trưởng nội địa bền vững”- bà Hương cho hay.
Doanh nghiệp cần đầu tư vận hành bền vững trên nền tảng số, đẩy mạnh số hóa logistics và tăng cường hoạt động bán hàng livestream
Khẳng định thương mại điện tử là động lực phát triển chiến lược cho ngành bán lẻ hiện đại, ông Đào Thanh Tùng- Trưởng bộ phận Thương mại điện tử – Lotte Mart Việt Nam cho hay, thương mại điện tử đã trở thành cấu phần cốt lõi trong chiến lược phát triển của ngành bán lẻ hiện đại, không còn đơn thuần là kênh bán hàng mới. Việt Nam hiện là quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử bán lẻ nhanh thứ hai Đông Nam Á, với tỷ lệ người dùng số vượt 60%.
Khẳng định chuyển đổi số trong vận hành và phân phối đang trở thành yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp thực phẩm và FMCG tối ưu hiệu quả kinh doanh, bà Đoàn Trang Hà Thanh – Giám đốc Vận hành Lazada Việt Nam cho rằng, các doanh nghiệp cần đầu tư vận hành bền vững trên nền tảng số, đẩy mạnh số hóa logistics và tăng cường hoạt động bán hàng livestream.
“Việc số hóa phân phối không chỉ rút ngắn thời gian xử lý, giảm chi phí vận hành mà còn nâng cao khả năng tiếp cận thị trường, đặc biệt đối với các sản phẩm cần bảo quản như thực phẩm tươi sống, từ đó mở rộng quy mô và nâng cao năng lực cạnh tranh trên kênh thương mại số”- bà Thanh chia sẻ.
Để giúp doanh nghiệp hàng tiêu dùng nhanh và thực phẩm phát triển bền vững trong bối cảnh chuyển đổi số và thương mại đa kênh, đại diện Cục Quản lý và phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) khuyến nghị, cần đồng bộ thể chế, hạ tầng, công nghệ, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, hỗ trợ doanh nghiệp trong ngành FMCG phát triển.
Bên cạnh đó, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao như: AI, B ig Data, IoT trong chuỗi cung ứng FMC, giúp doanh nghiệp quản lý sản xuất, dự báo thị trường, tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng, xây dựng hệ thống logistics hiện đại, kho lạnh để bảo quản hàng hóa tươi sống, thúc đẩy TMĐT nội địa.
Cùng với đó, phải hoàn thiện pháp lý cho mô hình O2O (Online to Offline- hình thức kinh doanh kết hợp giữa hoạt động trực tuyến và hoạt động ngoại tuyến), livestream, TMĐT đa nền tảng. Xây dựng khung pháp lý rõ ràng, minh bạch để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và doanh nghiệp. Đồng thời, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi, tổ chức các khóa đào tạo về công nghệ số và quản trị doanh nghiệp…
Theo VietQ.vn
https://vietq.vn/chuyen-doi-so-va-thuong-mai-da-kenh–cu-huych-cho-nganh-hang-tieu-dung-nhanh-va-thuc-pham-d234605.html