Sáng ngày 30/10/2019, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về tình hình kinh tế xã hội. Phát biểu tại đây, Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc – ĐBQH tỉnh Thái Bình, nêu lên một loạt thành tích, trong đó nhấn mạnh việc Việt Nam duy trì được tốc độ tăng trưởng cao nhất ASEAN và nằm trong nhóm các nền kinh tế tăng trưởng tốt nhất ở châu Á, là “những thành quả rất quan trọng và không dễ dàng. Tuy nhiên, Chủ tịch VCCI cho rằng, nhìn về tầm nhìn năm 2020 và những năm tiếp theo thì “chúng ta chưa thể yên tâm”.
“Mục tiêu duy trì nhịp độ tăng trưởng 6,8% là rất gian nan. Trong bối cảnh kinh tế và thương mại thế giới đang giảm tốc và theo dự báo có khả năng tiến tới ngưỡng suy thoái toàn cầu thì mức tăng trưởng 6,8% của một nền kinh tế có độ mở cao, phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu và đầu tư nước ngoài như nước ta liệu có khả thi?” – ông Vũ Tiến Lộc nêu thực tế và đề nghị “Chính phủ cần chuẩn bị phương án chủ động ứng phó với tình huống này.”
Chủ tịch VCCI dẫn chứng, ngành chế biến chế tạo – khu vực đóng vai trò dẫn dắt tăng trưởng trong 9 tháng đầu năm, đằng sau mức tăng sản lượng ấn tượng 11,37%, thì chỉ số hàng tồn kho của ngành này tại thời điểm 30/09 cũng đạt mức kỷ lục là 17,2%, cao hơn nhiều so với mức 13,8% cùng kỳ năm 2018 và 8,8% của năm 2017. “Vậy, sự tăng trưởng của ngành này có bền vững không khi các doanh nghiệp đưa chỉ số hàng tồn kho về mức bình thường?” – ông Lộc đặt câu hỏi.
Phân tích về cuộc chiến tranh thương mại Mỹ – Trung, ông Lộc nhấn mạnh: “Trâu bò đánh nhau ruồi muỗi chết!”
Dẫn chứng cho nhận định này, ông Vũ Tiến Lộc đưa ra các con số đáng chú ý. Đó là 9 tháng đầu năm nay, xuất khẩu chỉ tăng 8,2% so với cùng kỳ 2018, chỉ còn bằng phân nửa tốc độ tăng của cùng kỳ năm ngoái (15,4%) và bằng khoảng 1/3 của mức tăng trên 20% của những năm trước nữa.
Trong khi đó, cơ cấu xuất khẩu theo thị trường cũng có những chuyển dịch bất lợi. Xuất khẩu sang nhóm 5 thị trường xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam, bao gồm EU, Trung Quốc, ASEAN, Nhật Bản đều giảm tốc. Duy nhất, xuất khẩu sang Mỹ tăng đột biến nhưng theo vị đại biểu QH tỉnh Thái Bình thì điều này lại “chứa đựng rất nhiều rủi ro và gian lận thương mại, về thâm nhập thương mại”
“9 tháng đầu năm, ta xuất khẩu sang Mỹ gần 45 tỷ USD, tăng tới 28% so với cùng kỳ năm ngoái và Việt Nam trở thành một trong sáu quốc gia có thâm hụt thương mại lớn nhất với Hoa Kỳ. Trong khi hầu hết các quốc gia này đều bị Hoa Kỳ trừng phạt thì ai có thể bảo đảm rằng chúng ta là ngoại lệ?” – TS Vũ Tiến Lộc đặt vấn đề và nhấn mạnh: “Khả năng duy trì xuất khẩu vào một thị trường lớn nhất chiếm tới gần 1/4 tổng kim ngạch của Việt năm, do vậy, trở nên rất mong manh!”.
Trong khi đó, bức tranh về đầu tư nước ngoài được Chủ tịch VCCI cho rằng “cũng chẳng sáng sủa hơn”, với 9 tháng đầu năm, đầu tư nước ngoài có dấu hiệu nhích lên nhưng lại giảm tốc ở 2 đầu nguồn trọng điểm đóng vai trò dẫn dắt là Nhật Bản và Hàn Quốc, trong khi đó lại tăng đột biến từ các nguồn liên quan tới Trung Quốc (bao gồm cả Trung Quốc, Đài Loan và Hongkong).
“Vốn đầu tư nước ngoài dịch chuyển theo hướng này cũng phát đi một tín hiệu thiếu bền vững, thiếu cân bằng về FDI và chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới chất lượng tăng trưởng dài hạn của nước ta” – ông Lộc lo lắng nói. Với những phân tích ở trên, TS Vũ Tiến Lộc cho rằng, để duy trì được nhịp độ tăng trưởng 6,8%, đồng thời cải thiện được chất lượng tăng trưởng trong năm tới là “rất gian nan”.
“Để vượt qua giai đoạn khó khăn này, các nước đang đua nhau hạ lãi suất, giảm chi phí và ban hành các gói các kích thích kinh tế để hỗ trợ doanh nghiệp. Còn ở Việt nam, chúng ta đang làm gì khi lạm phát thấp nhưng lãi suất lại rất cao và các chi phí kinh doanh ngày càng lớn?” – TS Vũ Tiến Lộc đặt câu hỏi và nhấn mạnh, việc VN chững lại trong Bảng xếp hạng môi trường kinh doanh toàn cầu năm 2019 vừa được Ngân hàng Thế giới công bố đã cảnh báo rằng, dù Việt Nam đã có nhiều nỗ lực để vượt lên chính mình, nhưng các nền kinh tế khác đang thay đổi nhanh hơn và trở nên cạnh tranh hơn.
“Nếu không cải cách mạnh mẽ chúng ta sẽ tụt lại phía sau” – TS Vũ Tiến Lộc cảnh báo.
Về vấn đề hộ kinh doanh, Chủ tịch VCCI nêu quan điểm, không thể xóa bỏ hộ kinh doanh, cũng không thể ép buộc hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp, mà chỉ có thể “khoác tấm áo pháp lý mới” cho hộ kinh doanh, đó là đưa hộ kinh doanh vào phạm vi điều chỉnh của luật Doanh nghiệp với những quy định pháp lý tối giản nhưng minh bạch, bảo đảm sự bình đẳng của hộ kinh doanh với các loại hình doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa.
Điều này, theo TS Vũ Tiến Lộc, là để góp phần thúc đẩy sự phát triển có hiệu quả của hộ kinh doanh trong nền kinh tế và cũng là để bảo đảm thực thi một nguyên tắc nền tảng trong Hiến Pháp là quyền và nghĩa vụ của mỗi công dân và tổ chức phải được quy định trong văn bản luật chứ không phải chỉ ở cấp thông tư, nghị định như tình trạng của hộ kinh doanh hiện nay!
Theo VnMedia